technika budowa i remont
24
kwiecień – maj 2019
astanawiałem się, czy użyć w ty-
tule słowa „wróg”. Bo przecież or-
ganizmy wodne, które porastają
różne zanurzone powierzchnie, w tym
kadłuby naszych łodzi, nie są wrogami
człowieka. To bardzo pożyteczne stworze-
nia z grupy filtratów – oczyszczają wodę
i wspomagają jej natlenianie. Poza tym,
są pokarmem wielu większych zwierząt
i ważnym elementem wodnych ekosyste-
mów – absolutnie nie chcemy im szkodzić.
Nasze zabiegi mają tylko zmusić wroga,
by nie osiadał na dnach naszych jachtów.
Niech lepiej wybiera fragmenty pomostu,
przy którym cumujemy lub inne zanurzone
przedmioty.
Osiadły tryb życia prowadzą zarówno
podwodne organizmy roślinne, jak i zwie-
rzęce. Na naszych akwenach, słodkich i mor-
skich, najpopularniejsze są glony (na przy-
kład zielenice i brunatnice) oraz skorupiaki
(na przykład pąkle) i mięczaki (omułki). Na
dodatek mamy drobne organizmy (bakte-
rie, mikroplankton), które razem z różnymi
zanieczyszczeniami
tworzą
powierzch-
niowy szlam. Porosty roślinne potrzebują
światła, więc gromadzą się w okolicy linii
wodnej, przy samej powierzchni (w posta-
ci charakterystycznej brody). Organizmy
zwierzęce wolą ciemniejsze miejsca, na
przykład spodnią część dna, a także różne
zakamarki w okolicy steru lub przekładni.
Wolą także wody płynące, bo w takich ła-
twiej znajdują pokarm do odfiltrowania.
Dlatego lubią się wciskać w otwory po-
bierające wodę do silnika lub smarowania
łożyska. W tych miejscach są szczególnie
niepożądane, bo mogą pogorszyć lub nawet
zatrzymać chodzenie.
Dlaczego zapobiegamy
porastaniu?
O możliwości zablokowania przepustów
dennych już wspomniałem. Ale to nieste-
ty nie koniec listy grzechów podwodnych
stworzeń. Płetwa sterowa, balastowa, mie-
czowa, czy śruba działają na zasadzie różni-
cy ciśnień powstającej po obu stronach urzą-
dzenia. Zjawisko to zachodzi, gdy mamy
możliwie laminarny opływ wody. Organi-
zmy, które porastają powierzchnię płetwy,
zaburzają ten opływ. No i jak na złość, naj-
bardziej lubią osiadać na krawędziach natar-
cia, przez co szczególnie mocno ograniczają
sprawność urządzeń. Ponadto powodują
wzrost oporu hydrodynamicznego – spowal-
niają żeglugę lub zwiększają zużycie paliwa.
Są też trudne do usunięcia, szczególnie gdy
przyschną (mogą się przyczyniać do uszko-
dzenia powłok ochronnych).
Jak działają farby
przeciwporostowe?
Farba przeciwporostowa zawiera sub-
stancje czynne zwane biobójczymi. Nazwa
ta jest myląca, ponieważ nie chodzi nam
o to, by te organizmy ginęły. Mają jedy-
nie wybrać inny obiekt na swoje siedlisko.
Najpowszechniej używaną substancją ak-
tywną jest tlenek miedzi. To sprawdzony
biocyd od lat używany w farbach przeciw-
porostowych. Minimalna skuteczna dawka:
około 120 gram na kilogram farby. Prakty-
ka jednak udowadnia, że dawka powinna
Co porasta kadłub jachtu?
Poznaj swojego wroga i działaj
Starannie zabezpieczone dno. Teraz można rozpocząć sezon.
Fot. Paweł Ryżewski (2)
W naszych wodach osiadły tryb życia prowadzą skorupiaki i mięczaki.