PERYSKOP WYdarzeNIA
38
kwiecień – maj 2020
enaker uchodzi za żagiel trudny
w obsłudze i nawet potencjalnie nie-
bezpieczny. Jednak gdy poznamy
zasady jego działania i odpowiednio dobierze-
my powierzchnię (do aktualnych warunków
pogodowych), genaker uczyni żeglugę ciekaw-
szą i przyjemniejszą. Jeśli masz odrobinę cier-
pliwości, by przeczytać ten artykuł, oraz odwa-
gi, by spróbować czegoś nowego – twój jacht
niedługo będzie bić swoje rekordy prędkości,
a ty poczujesz nową jakość żeglugi. Ciekawiło
mnie, jak dokładnie działają żagle tego typu,
więc wykonałam pierwsze w Polsce badania
genakera w tunelu aerodynamicznym. Opo-
wiem wam o tym, ale najpierw krótki wstęp.
Standardowy zestaw żagli to grot i fok. Ich
projektowanie opanowano do perfekcji. Zna-
my pewne optymalne kształty, których uży-
wamy jako szablonu do tworzenia nowych
modeli. Genaker to żagiel dodatkowy, a jego
optymalny kształt nie jest już tak oczywisty
i zależy od wielu czynników: od charaktery-
styki oporowej jachtu, kursu, zakresu kierun-
ków wiatru i umiejętności załogi. Gdy podczas
regat zawodnicy używają standardowego
zestawu, szanse zwykle są wyrównane. Do-
piero w szczególnych przypadkach, gdy moż-
na użyć genakera, przewagę zyskuje załoga,
której żagiel jest lepiej zaprojektowany (przy
zachowaniu równej powierzchni). Poza tym,
genakery wymagają większych umiejętności
technicznych. Załogant operujący takim ża-
glem, musi dynamicznie reagować na każdą
zmianę kierunku wiatru. To ciężka praca wy-
magająca siły, skupienia i refleksu.
Czy zatem takie żagle są odpowiednie na
niedzielne pływanie – na jeziorze lub w zatoce,
z rodziną i przyjaciółmi? Jeżeli już przyzwycza-
iliście się do standardowego zestawu, genaker
na wszystkich zrobi wrażenie i nada żegludze
nowego wymiaru. Jednak w zależności od jego
powierzchni, potrzebujemy jednej lub dwóch
osób (oprócz sternika), które wiedzą, jak nim
operować i jak go zrzucić. Można się tego na-
uczyć i warto podjąć to wyzwanie, choćby dla
frajdy. Najlepiej spróbować przy słabych wia-
trach, o sile do dwóch stopni w skali Beauforta.
Zacznijmy od definicji. Genaker (spinaker
asymetryczny) to żagiel na pełne wiatry. W sto-
sunku do pozostałych żagli, charakteryzuje się
dużą powierzchnią – około trzy razy większą
od powierzchni grota. Genakerów używamy
Jak ujarzmić genaker,
czyli odkrywanie żeglarstwa od nowa
Wiatr
Brasy
Bom
spinakera
Szoty
spinakera
Grot
Wiatr
Brasy
natarcia Szoty spinakera Punkt oderwania αs Nord Cup Gdańsk 2019. W baksztagu wiatr pozorny na górze jest pełniejszy i silniejszy, a na dole – ostrzejszy i słabszy. Dlatego genaker powinien być skręcony. Fot. Bartosz Modelski Z lewej oderwanie przepływu jest na likach. Z prawej punkt oderwania jest przesunięty. Grafiki są wiernymi kopiami rysunków, które Czesław Marchaj przedstawił w książce „Teoria żeglowania”.