Ceramika-w-Budownictwie

Ceramika

w budownictwie

dr inż. Jarosław Szulc • mgr inż. Jan Sieczkowski

Związek Pracodawców

Ceramiki Budowlanej

����������������������

� � � � � � � � � � � � �

ZWIĄZEK PRACODAWCÓW CERAMIKI BUDOWLANEJ

00-508 Warszawa, Al. Jerozolimskie 29 lok. 3

autorzy:

dr inż. Jarosław Szulc

mgr inż. Jan Sieczkowski

Warszawa, styczeń 2021 r.

Ceramika

w budownictwie

Fotografie

Lode Group,

Zakład Ceramiki Budowlanej „OWCZARY”, R.E.R. Stępień Sp. j.,

KLINKIER PRZYSUCHA S.A.,

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

Wydawca

Związek Pracodawców Ceramiki Budowlanej

Al. Jerozolimskie 29 lok. 3, 00-508 Warszawa

e-mail: związek@zwiazek.org.pl

Tel. 22 826 31 01

Skład DTP

Kamil pavlick Pawliczuk

kamil.pawlicz.uk

ISBN 978-83-955539-6-7

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie całości lub części bez zgody wydawcy zabronione.

Warszawa 2021 r.

| 5 |

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI ............................................................................................ 3

Drodzy Czytelnicy .........................................................................................................5

ROZWÓJ CERAMIKI W POLSCE .............................................................. 7

PROCESY TECHNOLOGICZNE I PRODUKCYJNE .................................. 10

Surowce do produkcji wyrobów ceramicznych ...........................................................13

Etapy wytwarzania wyrobów ceramicznych ................................................................15

ASORTYMENT WYROBÓW ................................................................... 17

Rodzaje wyrobów .......................................................................................................17

Elementy murowe .......................................................................................................17

Cegły ceramiczne ........................................................................................................18

Pustaki ceramiczne .....................................................................................................20

Dachówki ....................................................................................................................25

Elementy wykończeniowe (okładziny elewacyjne) ......................................................27

Elementy stropowe .....................................................................................................30

Prefabrykaty nadprożowe ...........................................................................................31

Pustaki wentylacyjne ..................................................................................................33

Elementy małej architektury .......................................................................................34

WŁAŚCIWOŚCI WYROBÓW .................................................................. 35

Informacje ogólne .......................................................................................................35

Elementy murowe .......................................................................................................35

Okładziny elewacyjne .................................................................................................48

PODSTAWOWE ELEMENTY KONSTRUKCYJNE BUDYNKU ................... 49

Wyroby ceramiczne w elementach ustrojów nośnych .................................................49

Wymagania podstawowe ............................................................................................50

Odkształcalność murów pod wpływem obciążeń, wilgoci i temperatury ....................56

Zależność wytrzymałości na ściskanie elementów murowych od ich zawilgocenia ....62

Odporność ogniowa ścian murowanych ......................................................................63

Wpływ promieniotwórczości na użytkowników budynków .........................................65

Wrażliwość murów na rozwój grzybów pleśniowych ..................................................69

Cieplno-wilgotnościowe właściwości użytkowe murów ..............................................73

Odkształcalność ceramicznych ścian działowych na uginającym się stropie ..............76

| 6 |

PERSPEKTYWY I KIERUNKI ROZWOJU CERAMIKI ............................... 83

BIBLOGRAFIA ........................................................................................ 93

Literatura ....................................................................................................................93

Przepisy krajowe ........................................................................................................95

Polskie Normy .............................................................................................................96

Prace badawcze, raporty z badań .................................................................................99

| 7 |

Drodzy Czytelnicy

Mamy przyjemność przekazać Państwu nowe opracowanie pt.:

„Ceramika w budownictwie”. To swoiste kompendium wiedzy na temat

nowoczesnych wyrobów ceramicznych i ich różnorodnego zastosowania

we współczesnym budownictwie.

W ostatnich dwóch dekadach obserwujemy w Polsce i w całej Eu-

ropie niezwykle dynamiczny rozwój ceramicznych wyrobów budowla-

nych i jest to z całą pewnością jeden z tych okresów w wielowiekowej

historii tego naturalnego produktu, w którym ten rozwój jest najbar-

dziej intensywny. To właśnie na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat

powstały ceramiczne poryzowane pustaki ścienne o  dużych rozmia-

rach (nawet do 50 cm), pustaki o specjalnie zaprojektowanym ukła-

dzie drążeń, znacznie podnoszącym ich właściwości termoizolacyjne,

pustaki wypełniane materiałami termoizolacyjnymi, specjalistyczne

pustaki akustyczne oraz wiele innych nowoczesnych rozwiązań opisa-

nych w tym opracowaniu.

Na szczególną uwagę zasługuje też zmiana w obrębie technologii

wznoszenia murów z ceramiki. Dzięki dziś już powszechnemu stoso-

waniu pustaków szlifowanych o dużej dokładności wymiarowej, możli-

we jest murowanie ceramicznych ścian na tzw. „cienką spoinę”, zarów-

no cementową, jak i suchą, poliuretanową. Coraz częściej tradycyjną

kielnię murarską na budowie zastępują wałki do nanoszenia zaprawy

czy pistolety do aplikowania tzw. suchej zaprawy w postaci piany po-

liuretanowej.

Konstrukcyjne wyroby z ceramiki to nie tylko pustaki ścienne, ale rów-

nież nadproża, stropy oraz wiele elementów uzupełniających – ułatwia-

jących i przyśpieszających prace budowlane oraz wpływające na poprawę

energooszczędności budynków.

Dynamiczny rozwój dotyczy również ceramicznych wyrobów elewacyj-

nych i dachowych. Cegły elewacyjne produkowane są w wielu kolorach,

od cegieł białych, poprzez różne odcienie czerwieni, brązu, kończąc na

antracytowych i czarnych. Różnią się fakturą lica, formatem, sposobem

murowania. Dachówki ceramiczne oferowane są również w  bogatej

| 8 |

kolorystyce oraz w  wielu interesujących modelach – od dachówek

historycznych, jak mnich-mniszka czy karpiówka, do najnowocześniej-

szych modeli dachówek zakładkowych.

Dzięki ścisłej współpracy producentów z instytutami naukowo-badaw-

czymi oraz stałemu rozwojowi produktów i technologii ceramika budow-

lana zachowując swój niepowtarzalny urok i szlachetność, oferuje szereg

nowoczesnych rozwiązań spełniających oczekiwania inwestorów, projek-

tantów i wykonawców.

Życzymy miłej lektury

Zarząd Związku Pracodawców

Ceramiki Budowlanej

| 9 |

ROZWÓJ CERAMIKI W POLSCE

Budynki i budowle z wyrobów wytwarzanych z gliny wznoszone

były już w starożytności, w krajach dalekiego wschodu, około 5000

lat p.n.e. Początkowo były to elementy suszone na słońcu, a  jako

wypalane (ceramiczne), pojawiły się w  IV w. p.n.e. Od tego czasu

popularność ceramiki i terytorialny zasięg jej stosowania stale się

powiększa.

W  Polsce od przełomu XI i  XII wieku wykorzystywano glinę do

wzmacniania i zabezpieczania grodów i podgrodzi. W tamtych czasach

budowano głównie z kamieni i drewna, a gliną wylepiano jedynie lico

zewnętrzne ścian domów i budowli obronnych. Niestety glina w swej

czystej postaci – mimo niewątpliwej zalety, jaką była możliwość jej

plastycznej obróbki – w czasie wysychania kruszyła się i pękała. Za-

częto więc formować z niej kształtki, tzw. surówki, będące prototypem

współczesnych cegieł, z  których możliwe było już wznoszenie ścian

o  dużych powierzchniach. Cegły palone zaczęto stosować w  Polsce

około połowy XII wieku. Pierwszymi budowlami na ziemiach Pol-

skich, do których użyto, obok tradycyjnego w tamtych czasach budul-

ca, tj. ciosów kamiennych, również cegłę była kolegiata znajdująca się

w podłęczyckiej miejscowości Tum oraz kościół opacki w Czerwińsku.

W kościele tym cegły w połączeniu z kamieniem posłużyły do wykona-

nia części arkad [7].

Cegła wypalana weszła do szerokiego stosowania w wieku XIII, kie-

dy to obserwowano widoczny trend w przejściu od kamienia do cegły

jako tworzywa budowlanego. Dobrym przykładem takiego podejścia

jest katedra w Kamieniu Pomorskim, której budowa rozpoczęła się po

roku 1175, gdzie dolną część ścian wykonano z kostek granitowych,

zaś górną, wzniesioną w pierwszej połowie XIII wieku, już wyłącznie

z cegły. Pierwszą, najstarszą w Polsce, budowlą monumentalną wyko-

naną wyłącznie z cegieł jest znajdujący się w Kołbaczu koło Szczeci-

na kościół Opactwa Cystersów (fot. 1), którego budowa rozpoczęła się

w roku 1210.

| 10 |

Budownictwo z cegły zyskiwało coraz większą popularność na co istot-

ny wpływ miała duża dostępność surowców do wytworzenia cegły oraz

stosunkowo nieskomplikowany sposób produkcji. Wyroby ceramiczne

jako materiały trwałe i  niepalne prawie jak wyroby z  kamienia, ale od

nich tańsze i łatwiejsze w obróbce mają walory estetyczne, takie jak trwa-

ły i naturalny kolor, możliwość uzyskania ciekawej faktury powierzchni.

Budowle z cegły również wpłynęły znacząco na zmiany w architekturze

zarówno przez poszerzenie palety kolorystycznej powstających obiektów,

jak i też na zmiany wyglądu budowli monumentalnych. Kolejne, wspania-

łe i w większej części ceglane, budowle sakralne powstały m.in. w Trzeb-

nicy, Nysie, Złotoryi, Środzie Śląskiej i we Wrocławiu [7].

Równocześnie z rozpowszechnianiem się budownictwa z cegieł zaczę-

to również wytwarzać dachówki ceramiczne.

Wraz z rozwojem przemysłu rosło zapotrzebowanie na nowe obiekty,

a więc także na wyroby ceramiczne. Wprowadzenie w wieku XIX techno-

logii wznoszenia budynków szkieletowych zaowocowało zapotrzebowa-

Kościół Opactwa Cystersów w Kołbaczu

Fot. 1.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103

Made with Publuu - flipbook maker